Kaszubski Uniwersytet Ludowy (KUL) rozpoczął swoją działalność w 1983 roku i nawiązuje w swej działalności dydaktyczno-wychowawczej do idei „szkoły dla życia” bpa Grundtviga. W latach 1980-tych podstawowym zadaniem UL-u było szkolenie pracowników wiejskich placówek kultury z kilku pomorskich województw. Od początku istnienia podejmował on też sprawy oświaty i kultury regionu Kaszub. Bazując na współpracy ze środowiskami twórczymi, grupą niepokornych nauczycieli-regionalistów czy pracownikami naukowymi Uniwersytetu Gdańskiego, KUL realizował programy inspirujące działalność kulturalną i oświatową społeczności wiejskich.
Dzięki silnemu zakorzenieniu w regionie i ugruntowanym związkom ze społecznością Pomorza placówka nie przeżywała „chudych lat” w początkach lat 1990-tych, co było doświadczeniem znacznej części tych nielicznych internatowych UL-ów, które dotrwały do okresu transformacji początku lat 1990.. Kaszubski Uniwersytet Ludowy wykorzystał szansę, jaką dawały postępujące zmiany ustrojowe. Oferta programowa została dopasowana do warunków budowania samorządności lokalnej i demokracji, a jej rezonans społeczny potwierdził zasadność zaproponowanych kierunków aktywności edukacyjnej.
Symbolicznym wejściem w nową rzeczywistość edukacyjną były programy edukacji dla samorządowców realizowane w początkach lat 1990. stale rozszerzane oferty w ostatniej dekadzie spowodowało konieczność poszukania nowych obiektów. Szczupłość bazy w Wieżycy stała się bowiem jednym z istotnych hamulców dalszego rozwoju ze względu na brak miejsca w salach dydaktycznych i internacie dla wszystkich chętnych.
W 1995 r. udało się pozyskać XIX-wieczny pałacyk otoczony parkiem w Starbieninie k. Choczewa (na północy woj. pomorskiego), w którym po zakończeniu remontu otwarto filię Kaszubskiego Uniwersytetu Ludowego. Do 2016 mieścił się tam m.in. Ośrodek Edukacji Ekologicznej i pracownie rzemiosła artystycznego. W latach 2007-2010 z dotacji Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji Rzeczpospolitej Polskiej została zmodernizowana baza siedziby głównej w Wieżycy. Zaś wyposażenie pokoi noclegowych oraz sal dydaktycznych siedziby KUL w Wieżycy sfinansowano z dotacji udzielonej przez Fundację Użyteczności Publicznej Hermanna-Niermanna z Düsseldorfu”.
Główne kierunki działalności programowej Kaszubskiego Uniwersytetu Ludowego skupiają się wokół edukacji obywatelskiej, edukacji regionalnej oraz edukacji ekologicznej. Są to filary niemalże wszystkich programów oświatowo-kulturalnych placówki. Wynikają one zarówno z tradycji, jak i realnych wyzwań współczesnego świata.
Edukacja obywatelska stanowi od chwili powstania uniwersytetów ludowych ich najważniejsze zadanie. Kompetencje społeczne uzyskiwane w uniwersytecie ludowym są tradycyjnie już istotnym uzupełnieniem kompetencji zawodowych, których zdobycie umożliwia oficjalny system oświaty. Przydatność tego typu instytucji wzrasta szczególnie w okresie transformacji ustrojowych, kiedy to przed społeczeństwami stają nowe wyzwania – związane z demokratyzacją życia publicznego, reformą samorządową itp., czyli potrzebami wynikającymi z budowy społeczeństwa obywatelskiego.