W piątek 5 września 2025 odbyło się w Kaszubskim Uniwersytecie Ludowym seminarium: pedagogika grundtvigiańska w społeczeństwie obywatelskim w ramach projektu Pomorska Wszechnica Obywatelska – dziedzictwo dla przyszłości, skierowane do pracowników i wolontariuszy organizacji społeczeństwa obywatelskiego 🤩
Pomorska Wszechnica Obywatelska to przestrzeń, w której edukacja staje się narzędziem budowania społeczeństwa obywatelskiego. Inspiracją dla naszych działań jest myśl duńskiego filozofa i reformatora – Nikolaja Frederika Severina Grundtviga, który już w XIX wieku dostrzegał potrzebę edukacji opartej na dialogu, wspólnocie i doświadczeniu życiowym. To właśnie on zapoczątkował ideę uniwersytetów ludowych – miejsc, gdzie nauka nie służy zdobywaniu tytułów, lecz rozwojowi człowieka jako obywatela, sąsiada, uczestnika życia społecznego.
Pedagogika grundtvigiańska to podejście, które odrzuca autorytarny model nauczania. Zamiast relacji nauczyciel–uczeń, promuje współuczestnictwo, wymianę doświadczeń i wspólne życie w edukacyjnej wspólnocie. W Kaszubskim Uniwersytecie Ludowym ta idea realizuje się poprzez internatowy model nauki, gdzie uczestnicy i edukatorzy dzielą codzienność, ucząc się od siebie nawzajem.
Nasze działania koncentrują się na tym, co lokalne i wspólnotowe:
wzmacnianiu więzi społecznych i tożsamości regionalnej
pielęgnowaniu tradycji, języka i kultury
ochronie dziedzictwa i rzemiosła,
promowaniu edukacji ekologicznej i zrównoważonego rozwoju
otwieraniu się na różnorodność kulturową i dialog międzykulturowy
Co istotne, pedagogika Grundtviga nie jest zarezerwowana wyłącznie dla uniwersytetów ludowych. Każda organizacja, która działa na rzecz edukacji społeczności – niezależnie od formy prawnej czy skali – może czerpać z jej założeń. To uniwersalna koncepcja, która wspiera rozwój lokalnych wspólnot, wzmacnia więzi społeczne i buduje kulturę uczestnictwa. Wystarczy otwartość na dialog, szacunek dla różnorodności i gotowość do wspólnego działania.
Uniwersytet Ludowy to nie tylko miejsce nauki – to przestrzeń, w której rodzi się świadome obywatelstwo. Uczestnicy zdobywają wiedzę, ale przede wszystkim uczą się współdziałania, odpowiedzialności i troski o wspólne dobro. Pedagogika Grundtviga, choć zakorzeniona w przeszłości, odpowiada na potrzeby współczesnego świata – wspiera rozwój lokalnych społeczności, wzmacnia demokrację i buduje kulturę uczestnictwa.
Seminarium w ramach Pomorskiej Wszechnicy Obywatelskiej to okazja, by przyjrzeć się tej idei bliżej – nie tylko jako inspiracji historycznej, ale jako żywej i aktualnej odpowiedzi na wyzwania, przed którymi stoi nasze społeczeństwo.
Program Seminarium i nasi wyjątkowi goście:
Moderatorzy: Sulisława Borowska, Tomasz Maliszewski
W programie m.in.
Prof. Agnieszka Bron i prof. Małgorzata Malec-Rawinski (Stockholm University):
„Dwugłos o Grundtvigu w społeczeństwie obywatelskim„
dr hab. Tomasz MALISZEWSKI, prof. AMW w Gdyni: „Recepcja poglądów pedagogicznych Mikołaja Grundtviga w Polsce dawniej i dziś„
Sulisława Borowska: „Co z duńskiego UL-u mamy w KULu – refleksje absolwentki Helsingor UL i edukatorki w KULu„
Mariusz Mówka: „Możliwość uniwersytetu ludowego. Wokół idei regeneracji Jerzego Hausnera”
Witosława Koprowska: „Odkrywanie idei UL-owej (Grundtviga) na Nordzie – z praktyki animatorki działań Nadbałtyckiego Uniwersytetu Ludowego i w odbiorze uczestnika/czki„
Iwona Klinger: „Metodyka Grundvigiańska w KULu – nieoceniająca, wspierająca, refleksyjna w budowaniu wspólnoty„
Na zakończenie: wspólna rozmowa wokół edukacji, obywatelskości, filozofii i metodyki uniwersytetów ludowych oraz współczesnych wyzwań związanych z prowadzeniem działalności społecznej.
________________________________
Projekt „Pomorska Wszechnica Obywatelska, Edukacja grundtvigiańska dla wzmocnienia potencjału organizacji społeczeństwa obywatelskiego” realizowana w ramach Programu Fundusze Europejskie dla Pomorza 2021 – 2027 Oś Priorytetowa: 5 Fundusze europejskie dla silnego społecznie Pomorza Działanie: 5.21. Aktywność obywatelska, Umowa nr FEPM.05.21-IZ.00-0044/24-00
#FunduszeUE #FunduszeEuropejskie
